Wrzesień to miesiąc, w którym obchodzimy Światowy Dzień FAS (Alkoholowy Zespół Płodowy). Światowy dzień FAS zwany też Dniem Świadomości FAS jest obchodzony corocznie na całym świecie 9 września (09.09 – zestawienie dziewiątek pochodzi od dziewięciu miesięcy ciąży).
Oprócz zwrócenia uwagi na problemy osób z Alkoholowym Zespołem Płodowym, ma on na celu uświadomienie przyszłym matkom szkodliwości skutków picia alkoholu w czasie ciąży, negatywnego wpływu na rozwój płodu, a w konsekwencji na dalszy rozwój dziecka.
Alkohol jest substancją toksyczną, nie ma bezpiecznej dawki dla dziecka rozwijającego się w łonie matki. Alkohol w życiu płodowym dziecka, może doprowadzić do nieodwracalnych zmian strukturalnych i funkcjonalnych mózgu. Pewne obszary mózgu są szczególnie wrażliwe na działanie alkoholu i ulegają największym uszkodzeniom pod jego wpływem. Kiedy używa go przyszła matka, jest on bardzo szkodliwy dla dziecka. Może poczynić różne szkody w organizmie rozwijającego się dziecka. Uszkodzenie mózgu, nieprawidłowy rozwój komórek, dysfunkcje narządów wewnętrznych, oraz niska wada urodzeniowa składają się na spektrum zaburzeń spowodowanych działaniem alkoholu (FASD). Najbardziej widocznym i najczęściej rozpoznawanym zaburzeniem z grupy FASD jest Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS). Charakteryzuje je współwystępowanie trzech elementów, które nie występują razem w przypadku żadnej innej choroby:1. zahamowanie wzrostu w okresie płodowym lub późniejszym,
2. charakterystyczne zmiany dysmorficzne twarzy,
3. nieprawidłowy rozwój centralnego układu nerwowego.
Trudności rozwojowe dzieci z grupy FASD
Jeśli kobieta w ciąży pije alkohol, to jej dziecko może mieć:
– problemy adaptacyjne po porodzie,
– problemy z regulacją snu i czuwania,
– trudności w gryzieniu i połykaniu pokarmu,
– kłopoty z koordynacją ruchową,
– deficyty w zakresie koncentracji i ciągłości uwagi,
– opóźnioną zdolność mówienia,
– trudności w liczeniu,
– spowolnione procesy myślenia.
Co zrobić?
1. Jeśli jesteś w ciąży – zachowaj abstynencję.
2. Nie bój się ostrzegać inne kobiety w ciąży przed szkodliwymi skutkami działania alkoholu.
3. Jeśli wychowujesz dziecko, które w okresie prenatalnym było narażone na działanie alkoholu, nie czekaj z diagnozą i zaplanowaniem terapii.
4. Nie maskuj uszkodzeń z grupy FASD innymi diagnozami, gdyż Twoje dziecko może otrzymać nieadekwatną pomoc.
5. Nie ulegaj złudzeniu, że dziecko sobie dobrze radzi – większość dzieci z FASD dobrze radzi sobie z zadaniami rozwojowymi we wczesnym dzieciństwie.
6. Nie czekaj, aż problemy się nawarstwią.
7. Szukaj wsparcia nie tylko u specjalistów, ale także u innych rodziców, którzy mają sukcesy w wychowywaniu dzieci z FASD.
Pamiętaj! W ciąży nie ma bezpiecznej dawki alkoholu. Każda ilość przedostaje się przez łożysko i wywiera toksyczny wpływ na wszystkie organy rozwijającego się dziecka.
Źródło: Broszura „Zrozumieć dziecko z FAS”
Teresa Jadczak – Szumiło